ประมวลรายวิชา

ประมวลการสอนรายวิชาการพัฒนาหลักสูตร

ชื่อสถาบันอุดมศึกษา มหาวิทยาลัยนครพนม

วิทยาเขต/คณะ/ภาควิชา คณะครุศาสตร์

1. รหัสและชื่อรายวิชา

          31300305 การพัฒนาหลักสูตร (CURRICULUM DEVELOPMENT)

2. จำวนหน่วยกิจ

          3 หน่วยกิจ (3-0-6)

3. หลักสูตรประเภทของรายวิชา

          สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย หลักสูตรครุศาสตร์บัณฑิต หมวดวิชา กลุ่มวิชา(วิชาบังคับ)

4. อาจารย์ผู้รับผิดชอบรายวิชาและอาจารย์ผู้สอน

          ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พิจิตรา  ธงพานิช

5. ภาคการศึกษา/ปีการศึกษา

          ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561

6. รายวิชาที่ต้องเรียนมาก่อน (Pre-requisite)

          -

7. สถานที่เรียน

          คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยนครพนม

8. จุดมุงหมายของรายวิชา

          รายวิชานี้ออกแบบไว้เพื่อช่วยให้นักศึกษาได้เรียนรู้และบรรลุจุดหมาย ดังนี้

          8.1. มีความรู้ในเรื่อพัฒนาหลักสูตร ทฤษฎีหลักสูตร และแบบจำลองการพัฒนาหลักสูตร

          8.2. วิเคราะห์พื้นฐานการพัฒนาหลักสูตรด้านปรัชญา ด้านจิตวิทยา ด้านสังคม ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และด้านสาขาวิชา

          8.3. มีทักษะในกระบวนการพัฒนาหลักสูตร การวางแผนหลักสูตร การออกแบบหลักสูตร การจัดหลักสูตรหรือการนำหลักสูตรไปใช้ และการประเมินหลักสูตร

          8.4. มีความสามารถในการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน

          8.5. มีเจนคติที่ดีและให้ความสำคัญต่อคุณภาพและประสิทธิภาพของหลักสูตร

9. คำอธิบายรายวิชา

          ศึกษาความหมายวิเคราะห์อภิปรายถึงความสำคัญหลักการแนวคิด ทฤษฎีและพื้นฐานในการพัฒนาหลักสูตร ประเภทและองค์ประกอบของหลักสูตรรูปแบบการพัฒนาหลักสูตรของไทยและต่างประเทศ การวางแผนและการออกแบบหลักสูตรการนำหลักสูรไปใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน หลักสูตรสถานศึกษาปัญหาแนวโน้มในการพัฒนาหลักสูตรและการประเมินผลหลักสูตร

10. จำนวนชั่วโมงที่ใช้ต่อภาคการศึกษา

บรรยาย	สอนเสริม	การฝึกปฏิบัติงาน ภาคสนาม/การฝึกงาน	การศึกษาด้วยตนเอง
3 ชั่งโมง : สัปดาห์	-	0 ชั่งโมง : สัปดาห์	6 ชั่งโมง : สัปดาห์

 11. แผนการสอน

สัปดาห์ที่	หัวข้อรายละเอียด	จำนวนชั่วโมง	กิจกรรมการเรียนการสอน สื่อที่ใช้ (ถ้ามี)	ผู้สอน
1	แนะนำรายวิชา วางแผนการเรียนรู้ร่วมกัน การพัฒนามนุษย์ การศึกษาการเรียนรู้ของมนุษย์การพัฒนาหลักสูตร นิยาม/ความหมาย	3	- บรรยาย/อภิปราย สรุป - ประมวลการสอน	ผศ.ดร.พิจิตรา
2	ประเภทของหลักสูตร หลักสูตรบูรณาการ หลักสูตรกว้าง หลักสูตรเสริมประสบการณ์ หลักสูตรแกน หลักสูตรแฝง หลักสูตรสัมพันธ์วิชา หลักสูตรเกลียวสว่าน หลักสูตรสูญ	3	- นำเสนอเป็นกลุ่มอภิปราย บรรยาย - Power point ตัวอย่างในหนังสือ	ผศ.ดร.พิจิตรา
3	รูปแบบการพัฒนาหลักสูตร ความหมายของการพัฒนาหลักสูตร หลักการพัฒนาหลักสูตร ผลที่ได้จากการพัฒนาหลักสูตร กระบวนการในการพัฒนาหลักสูตร รูปแบบการพัฒนาหลักสูตร	3	นำเสนอเป็นกลุ่มอภิปราย บรรยาย - Power point ตัวอย่างในหนังสือ	ผศ.ดร.พิจิตรา
4	ข้อมูลพื้นฐานการพัฒนาหลักสูตร	3	- นำเสนอเป็นกลุ่มอภิปราย บรรยาย - Power point ตัวอย่างในหนังสือ	ผศ.ดร.พิจิตรา
5-6	แบบจำลองพัฒนาหลักสูตร หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช2551	6	- นำเสนอเป็นกลุ่มอภิปราย บรรยาย - Power point ตัวอย่างในหนังสือ	ผศ.ดร.พิจิตรา
7	การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ความจำเป็นของการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ความหมายของพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา แนวคิดการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา ขั้นตอนการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา	3	- นำเสนอเป็นกลุ่มอภิปราย บรรยาย - Power point ตัวอย่างในหนังสือ	ผศ.ดร.พิจิตรา
8	ประเมินผลกลางภาค	3	ทดสอบ แบบทดสอบ	ผศ.ดร.พิจิตรา
9-10	การวางแผนพัฒนาหลักสูตร การวางแผนการสอนโดยการใช้แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น ประโยชน์ของการเรียนการสอนโดยการใช้แหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น	6	- นำเสนอเป็นกลุ่มอภิปราย บรรยาย - Power point ตัวอย่างในหนังสือ	ผศ.ดร.พิจิตรา
11-12	การนำหลักสูตรไปใช้ หลักการ ขั้นตอนและผู้เกี่ยวข้อง การนำหลักสูตรไปใช้	6	- นำเสนอเป็นกลุ่มอภิปราย บรรยาย - Power point ตัวอย่างในหนังสือ	ผศ.ดร.พิจิตรา
13-14-15	การประเมินหลักสูตร รูปแบบของการประเมินหลักสูตร ปัญหาของการประเมินหลักสูตร แนวโน้มของการประเมินหลักสูตร	9	- นำเสนอเป็นกลุ่มอภิปราย บรรยาย - Power point ตัวอย่างในหนังสือ	ผศ.ดร.พิจิตรา
16	ประเมินผลปลายภาค	3	ทดสอบ แบบทดสอบ	ผศ.ดร.พิจิตรา
	รวม	48

 12. แนวทางการจัดจิจกรรมการเรียนการสอน

          รายวิชา การพัฒนาหลักสูตร มีแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ (Constructivist) การเรียนรู้วิจัยเป็นฐาน (Research-Based Learning) และการเรียนรู้ตามแบบจำลอง NPU Model รายละเอียดดังต่อไปนี้

          12.1. การวิเคราะห์ความต้องการในการเรียนรู้

          12.2. วางแผนการเรียนรู้

          12.3. ออกแบบการเรียนรู้

                     1) การวิเคราะห์และกำหนดผลการเรียนรู้ของตนเอง

                     2) การเข้าชั้นเรียน การร่วมสัมมนา เสนอประเด็นสำคัญเกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตร

                     3) การฝึกปฏิบัติการพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา หรือหลักสูตรตามความสนใจ

                     4) การประเมินหลักสูตร การพิพากษ์และรายงานคุณภาพหลักสูตรหลังนำไปใช้

          12.4. การใช้ทรัพยากรในการเรียนรู้ สื่อและแหล่งเรียนรู้

          12.5. การประเมินผลการเรียนรู้

ออกแบบการเรียนรู้ วางแผนการเรียนรู้ และการประเมินการเรียนรู้

·      การออกแบบหน่วยการเรียนรู้โดยคำนึงถึงหลักการ 7 ประการในการออกแบบหน่วยดังแผนภาพ

·      ใช้หลักการออกแบบการสอนตามองค์ประกอบหลัก 4 ประการ คือ

1. หลักการสอน

2. จุดมุ่งหมายของการพัฒนาการสอน

3. การสอน จัดกิจกรรมการเรียนรู้ให้ผู้เรียนปฏิบัติดังนี้

          ขั้นที่ 1 วิเคราะห์จุดหมายในการเรียนรู้

          ขั้นที่ 2 การวางแผนการเรียนรู้

          ขั้นที่ 3 การพัฒนาทักษะการเรียนรู้

          ขั้นที่ 4 การสรุปความรู้ และการวิพากษ์ความรู้

          ขั้นที่ 5 การประเมินผลการเรียนรู้

4. การประเมินผล

สรุปเป็นแผนภาพ ได้ดังนี้

ซึ่งในหน่วยการเรียนรู้จะประกอบไปด้วยหัวข้อต่าง ๆ ได้แก่

·      มโนทัศน์ (Concept)

·      ผลการเรียนรู้ (Learning Outcome)

·      สาระเนื้อหา (Content)

·      สรุป (Summary)

·      ตรวจสอบทบทวน (Self-test)

·      กิจกรรม (Activities)

           หลักการประเมินผลการเรียนรู้

          กรอบที่ใช้ในการอ้างอิงทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการประเมินผลการศึกษาระดับอุดมศึกษาครั้งนี้ คือ หลักการประเมินผลการเรียนรู้และการให้ข้อเสนอแนะที่ดี ทฤษฎีและหลักการ ที่เป็นผลการศึกษาวิจัยของเดวิด นิโคล (David Nicol University of Strathclyde) ซึ่งนำเสนอหลักการประเมินผลและการให้ข้อมูลย้อนกลับที่ดี 10 ข้อ ดังนี้

          1. ให้ความชัดเจนว่าการปฏิบัติงานที่ดีเป็นอย่างไร (เป้ากมาย เกณฑ์การวัด เกณฑ์มมาตรฐาน) ขอบเขตของสิ่งที่ผู้เรียนต้องทำในหลักสูตรมีความสำพันธ์กับเป้าหมายของเกณฑ์ และมาตรฐานก่อนระหว่าง และหลังกรประเมินผลแค่ไหน

          2. ให้ “เวลาและความพยายาม” กับการเรียนรู้สิ่งที่ท้าทาย ขอบเขตของงานที่มอบหมายมีส่วนกระตุ้นการเรียนรู้ทั้งในและนอกชั้นเรียน อย่าลึกซึ้งแค่ไหน

          3. ให้ข้อมูลย้อนกลับคุณภาพสูงที่จะช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ตรวจสอบความถูกต้องได้ด้วยตนเอง ผู้สอนให้ข้อมูลย้อนกลับแบบไหน และความคิดเห็นดังกล่าวมีส่วนช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้และปรับปรุงด้วยตัวเองได้อย่างไร

          4. สร้างความเชื่อที่เป็นแรงบันดาลใจและความเคารพตนเองในทางบวก ขอบเขตของการประเมินและการให้ข้อมูลย้อนกลับสามารถสร้างแรงจูงใจในการเรียนและความสำเร็จแก่ผู้เรียนได้แค่ไหน

          5. สนับสนุนให้มีการปฏิสัมพันธ์และการพูดคุยในเรื่องการเรียนการสอน (เพื่อน และครู-นักเรียน) มีโอกาสใดบ้างสำหรับการพูดคุยแลกเปลี่ยนเรื่องงานที่มอบหมายเพื่อการประเมินผลในรายวิชาที่สอน

          6. อำนวยความสะดวกในการพัฒนาการประเมินตนเองและการสะท้อนความคิดทางด้านการเรียน ขอบเขตของโอกาสอย่างเป็นทางการสำหรับการให้ข้อมูลย้อนกลับ การประเมินตนเอง การประเมินโดยเพื่อนในวิชาที่เรียนมีแค่ไหน

          7. ให้โอกาสผู้เรียนเลือกการประเมินผล – เนื้อหาและกระบวนการ ขอบเขตของผู้เรียนสำหรับการเลือกหัวข้อ วิธีการ เกณฑ์การวัดผล ค่าน้ำหนักคะแนน กำหนดเวลา และงานที่มอบหมายเพื่อการประเมินผล (งานที่ใช้ประเมินผลฝการประเมินผล)ในรายวิชาที่สอนมีแค่ไหน

          8. ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเกี่ยวกับนโยบายการประเมินผลและการรปฏิบัติขอบเขตของข้อมูลที่ผู้เรียนได้รับหรือมีส่วนร่วมให้คำปรึกษาเพื่อการตัดสินใจเรื่องการประเมินผลมีแค่ไหน

          9. สนับสนุนการพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้ ขอบเขตของการประเมินผลและการให้ข้อมูลย้อนกลับ ช่วยสนับสนุนการพัฒนาชุมชนแห่งการเรียนรู้แค่ไหน

          10. ช่วยครูผู้สอนในการปรับการสอนเพื่อตอบสนองความต้องการของนักเรียน

 ดังนั้นการประเมินผลจะมีหลักการ กระบวนการการประเมินการเรียนรู้ ดังต่อไปนี้

          1. การประเมินผลต้องยึดตามจุดประสงค์การสอนที่ชัดเจน

          2. ขั้นตอนและเทคนิคในการประเมินผลควรเลือกตามจุดประสงค์ในการประเมิน

          3. การประเมินผลควรเป็นที่เข้าใจได้ตรงกัน

          4. การประเมินผลควรทำอย่างต่อเนื่อง

          5. การประเมินผลควรระบุจุดอ่อนจุดแข็งและใช้งานได้

          6. การประเมินผลควรเป็นความพยายามร่วมกัน

          7. การประเมิลผลควรจะมีความละเอียดรอบคอบ

 13. การประเมินผล

          13.1. ประเด็นการประเมินผลของรายวิชา พร้อมค่าน้ำหนักเป็นร้อยละ

                     1. การสัมมนาประเด็นสำคัญเกี่ยวกับการพัฒนาหลักสูตร                   ร้อยละ  10

                     2. การประกิจกรรมพัฒนาบุคลิกภาพ                                          ร้อยละ  10

                     3. การฝึกปฏิบัติพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา หรือตามความสนใจ          ร้อยละ  10

                     4. การนำเสนอผลงาน                                                            ร้อยละ  30

                     5. การประเมินความรอบรู้กลางภาคเรียน                                     ร้อยละ  20

                     6. การประเมินความรอบรู้ปลายภาคเรียน                                    ร้อยละ  20

          13.2. การกำหลดระดับเกรดแต่ละระดับ ช่วง(ร้อยละ)ของคะแนน

คะแนน(ร้อยละ)	เกรด
80-100	A
75-79	B+
70-74	B
65-69	C+
60-64	C
55-59	D+
50-54	D
ต่ำกว่า 50	F

14. ตำราและเอกสารหลัก

            คณะกรรมาธิการนานาชาติว่าด้วยการศึกษาในศตวรรษที่ 21 การเรียนรู้ : ขุมทรัพย์ในตน. สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ

15. เอกสารและข้อมูลสำคัญ

          ทักษะศตวรรษที่ 21